Azerbaycan Cumhuriyeti Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi yetkilisi Kenan Mammadov, Türkiye’de kimliksiz yaşayan Azerbaycanlıların sorunlarını gidermek için yapılan çalışmalar hakkında kamuoyunu bilgilendirdi. “Nerede yaşarsa yaşasın, her Azerbaycanlı kendi ülkesi için büyük anlam ifade ediyor.” diyen Mammadov, Türkiye’nin Azerbaycanlılar için öneminin büyük olduğunu ve Azerbaycan için de kardeş Türkiye’de yaşayan Azerbaycanlarının sorunlarının önemli olduğunu söyledi.
Azerbaycan’ın bağımsızlığının ilk yıllarında Türkiye’ye göç etmiş yüzlerce Azerbaycanlının geçerli kimlik belgelerinin olmadığı veya geçerlilik süresinin bittiği bilgisi paylaşılırken kimlik belgeleri eksik Azerbaycanlıların Türkiye'de kayıt yaptırmasının, yasal statülerinin tanımlanmasının ve sosyal haklarının korunmasının mümkün olmadığı ifade edildi.
K. Mammadov, Türkiye’de kimliksiz yaşayan Azerbaycanlılara seslenerek yasal sorunlarının çözümü için geçerli kimlik belgesi edinmeleri gerektiğini belirtti. Mammadov, geçerli belgeleri elde etmek için gereken bilgilerin Devlet Komitesinin resmi internet sitesinden elde edebileceğini söyledi. Buna göre kimliksiz Azerbaycanlılar, http://diaspor.gov.az/doc/shexshaqqidamelumatlar.docx adresine girerek, burada sunulan anketi doldurduktan sonra azmigrasiya1990@gmail.com mail adresine gönderebilirler. Aynı zamanda internet üzerinden özel e-postra adresinin de (http://www.bpqmi.gov.az/?/az/requestdoc/) oluşturulduğu bilgisi paylaşıldı. Böylece Türkiye’de yaşayan Azerbaycanlıların doğrudan anket formunu doldurarak gerekli bilgileri elde edebilecekleri belirtildi.
E-hizmetler ve diğer konular hakkında daha fazla bilgi edinilmesi için (+994) 50 761 30 39 numaralı “WhatsApp” "Çağrı merkezi" ve e-posta (azmigration1990@gmail.com) adresi faaliyete geçirildi.
Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi'nden verilen bilgiye göre sunulan dokümanlar analiz edildikten ve şartname yapıldıktan sonra ilgili belgelerin verilmesine başlanılacaktır.
Azerbaycan’ın bağımsızlığının ilk yıllarında Türkiye’ye göç eden ve geçerli kimliği bulunmayan yüzlerce Azerbaycanlı yasal işlemlerini yürütürken ya da yasal statülerinin tanımlanması noktasında sorunlar yaşıyordu. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in talimatıyla Türkiye'deki Azerbaycanlı göçmenlerin sorunlarını derinlemesine araştırmak ve çözmek için Azerbaycan’ın çeşitli devlet kurumlarından oluşan nitelikli bir Çalışma Grubu oluşturulmuştu.
Bu konuda Türkiye ve Azerbaycan arasında geniş perspektifli görüşmeler yapıldı. 30 Ekim 2017 tarihinde gerçekleştirilen Azerbaycan ve Türkiye Yüksek Stratejik İşbirliği Konseyinin 6. Toplantısında, 18 Nisan 2018 tarihinde Ankara’da gerçekleşen Azerbaycan ve Türkiye Dışişleri Bakanlıkları arasında yapılmış IX. Konsolosluk müzakereleri esnasında ve Ocak 2019’da Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı'nın Azerbaycan’a resmi ziyareti sırasında da bu konu ile ilgili müzakereler yapıldı.
Azerbaycan Cumhuriyeti Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi Başkanı Fuad Muradov, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı yanında Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığının üst düzey yetkilileri ile de konuya ilişkin bir takım görüşmeler gerçekleştirmiştir.
Sorunun çözümü için Çalışma Grubu oluşturuldu, kimliği olmayan insanlarla görüşmeler yapıldı. Azerbaycan Cumhuriyeti Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi adına bu yönde yapılan çalışmalar hakkında bilgi verildi ve yasadışı olarak yerleşmiş vatandaşların tanımlanması, kimlik belgelerinin sağlanması ve bu kişiler hakkında bilgilerin elde edilmesi amacıyla yapılan çalışmalar kamuoyunun bilgisine sunuldu.
Azerbaycan Cumhuriyeti Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi sayfasından http://diaspor.gov.az dünyanın muhtelif ülkelerinde faaliyet gösteren Azerbaycan diasporasının interaktif haritasına da ulaşılabilir.
Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi'nin başkanlığına bir yıl önce getirilen milletvekili Fuad Muradov, Azerbaycan diasporası ile yakın temas kurması ve Azerbaycanlıların yaşadıkları ülkelerde karşılaştıkları sorunların çözümündeki çabası ile dikkat çekiyor. Türkiye'deki Azerbaycan vatandaşlarının sorunlarının çözümü için hukuki alt yapının iki ülke arasındaki görüşmelerle hazırlanması ve nihayete erdirilmesi de bu çerçevede değerlendirilebilir.
Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi'nin Azerbaycan diasporasının yaşadıkları ülkelerdeki Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarıyla kimi sorunlarda birlikte hareket etmesi yönünde çalıştığı da gözlemleniyor. Avrupa ülkeleri, Kanada ve ABD'de yaşayan Azerbaycan ve Türkiye vatandaşları zaman zaman ortak sorunlara ortak çözüm arayışında birleşiyordu ve birbirlerinin sorunlarına da destek veriyorlardı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in "Bir milletin iki diasporası olmaz" perspektifini benimseyen Azerbaycan Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesinin tek bir milletin parçası olan Azerbaycan ve Türkiye vatandaşlarının dışarıdaki topraklarda ortak hareket edebilecekleri zemini genişletmeye çalıştığı, ortaklıklarını arttırmaya çalıştığı da görülmektedir.