Dr. Hicran Kazancı Dr. Hicran Kazancı

Ukrayna İşgalinin Ortaya Çıkardığı Yeni Dünya Enerji Düzeni

12 Mart 2022
Ukrayna İşgalinin Ortaya Çıkardığı Yeni Dünya Enerji Düzeni

Antony Blinken’in Rus petrolünün ithalatının yasaklanma olasılığını Avrupalı ortakları ve müttefikleriyle koordineli olarak görüştükleri yönündeki açıklamasından sonra Biden, Rus petrol ve gaz ithalatının yasaklandığı kararını açıkladı. Netice olarak, petrol varil fiyatı 124 dolara yükseldi. Ukrayna’daki savaşın uzaması halinde, petrol varil fiyatlarının 200 Dolara yükseleceğine dair spekülasyonlar dolaşmaya başladı.

ABD Dışişleri Bakanın bu açıklaması, Ukrayna’yı dış politika bağlamında aldığı kararından dolayı işgal eden Rusya’ya karşı NATO’nun ne kadar ciddi olduğunu gösteriyor. Aynı zamanda ABD, Batı’ya karşı çok önemli bir koz/silah olarak petrol kaynaklarını uzun yıllar boyunca kullananların kozunun faydasız ve işlevsiz olduğunu Ukrayna işgali ile birlikte göstermeye çalışıyor. Dolayısıyla, Ukrayna işgalinin ardından oluşan yeni dünya düzeninde doğal kaynakların ve doğal kaynak taşıma koridorlarının, vukuu bulunan ülkeler tarafından keyfi olarak kullanma süreci noktalanmıştır.  

Doğal kaynaklar, ülkenin kendi iradesiyle sahip olduğu bir konu değil. Yaşadığımız coğrafya size bu olanakları sunuyorsa o zaman bu olanaklardan yararlanmak zorundasınız. Ama bir ülke zengin doğal kaynaklara sahipken doğal kaynakları kontrol etme imkanına sahip değilse kaynaklar stratejik güç unsuru oluşturmamaktadır. Eğer bir ülke sahip olduğu doğal kaynaklar üzerinde tam bir denetim sahibi değilse ve o doğal kaynakları işletme, mamul haline getirme, bağımsız olarak ihraç etme ve pazarlama yeteneğine sahip değilse o doğal kaynakların ülkeye stratejik güç kazandırdığından söz edilmek mümkün değil.

Türkiye’ye Etkisi

Bugün, dünyada bir varil ham petrol fiyatı bir dolar arttığı zaman bunun Türkiye’ye yükü 200 milyon dolardır; artış Türkiye bütçesine 200 milyon Dolar olarak yansır. 10 dolar arttığı zaman iki milyar dolar, 20 dolar arttığında da 4 milyar dolar olarak Türkiye’nin bütçesine yansır. Başka bir ifadeyle, varil fiyatlarında 1 dolar arttığında, petrol ithal eden ülkelerin ekonomisine 200 milyon dolar yük olarak yansır. Bu yansımaları dikkate aldığımızda, bir doğal kaynağın bir ülkenin elinde nasıl bir stratejik silaha dönüştürülebileceğini ve o ülkenin doğal kaynaklarını milli güç unsuruna nasıl olumluluk ifade eder bir tarzda kullanabileceğini görmüş oluyoruz. Eğer bir ülke sahip olduğu kaynakları çıkarıp, işleyeceği ve mamul hale getirebileceği teknolojiye sahip ise bu ülkenin milli güç unsurları arasında en önemli güç etmenlerinden biri sahip olduğu bu teknolojidir. Eğer bir ülke kendi teknolojisini kendisi üretemiyorsa başka ülkelerin teknolojisine bağımlı bir yaşam sürdürüyor ve refahının artmasını başka ülkelerden alacak teknolojik gelişmeye bağlıyorsa o ülkenin yeterli milli ve yerli gücünden bahsetmek mümkün değildir.

2022 yılı itibarıyla nüfusu 9,5 milyon olan ve 1948’de kurulan İsrail Devletinin Araplarla barış anlaşmasının sağlandığı yakın tarihe kadar olan süre içerisinde çevresinde kendisine düşmanlıklarını hiçbir şekilde gizleme gereği duymayan ve geçmişte pek çok savaş yapan neredeyse 200 milyonluk Arap ülkeleriyle başa çıkabilmesinin temel nedenlerinden birisi, İsrail’in sahip olduğu yüksek teknolojisidir.

Bir ülke, yeterli teknolojiye sahip değilse, kendi teknolojisini üretemiyorsa, sadece askeri alanda değil yaşamın her alanında teknolojisini üretemiyorsa, gelişen dünyaya ayak uydurması ve ortaya çıkan krizlerle baş edebilmesi imkânsız hale gelir.

Yorumlar