İngiltere ve İskoç tahtlarının birleşmesinin (1603) ve İskoçya’nın Büyük Britanya Krallığı adı altında İngiltere ile birleşmesinin (Act of Unification) öncesinde ve hatta sonrasında İngiltere ve İskoçya arasındaki, zaman zaman hasır altı edilmiş olsa da ya da öyle görünse de, mevcut rekabet ve gerginlik günümüzde yine yoğunlaştı. Birleşik Krallık’ın en büyük ve en kalabalık iki parçasını oluşturan İngiltere ve İskoçya arasındaki gerginliğin günümüzdeki çehresi, İskoçya’nın bağımsızlık çağrıları ve ikinci kez bağımsızlık referandumu yapılması yönündeki talebi ile şekilleniyor.
İskoçya’nın Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazanması yönündeki çağrıların ve ikinci bağımsızlık referandumu konusunda kararlı duruşun sembolü ise Nicola Sturgeon. İskoç milliyetçisi, İskoç Ulusal Partisi’nin lideri ve İskoçya’nın İlk Bakanı… 12 Aralık 2019 tarihinde Birleşik Krallık’ta gerçekleştirilen genel seçimlerde ülke genelinde oyların % 3.9’unu, İskoçya’da oyların %45’ini aldı; Partisi yeni oluşan Parlamento yapısında üçüncü parti konumunda.
Nicola Sturgeon, seçim başarısını, İskoç seçmenin bağımsızlık yönünde gerekli adımları atması için kendisine verdiği bir görev olarak adlandırıyor ve seçim sonuçları açıklanır açıklanmaz da Başbakan Boris Johnson’u arayarak İskoçya’nın ikinci kez bağımsızlık referandumu yapmak istediğini bildirdi; böylelikle İskoç seçmenin kendisine verdiği görevi yerine getirmek için ne kadar acelesi olduğunu da göstermiş oldu. Boris Johnson İskoçya’da bağımsızlık referandumu yapılması istemiyor; Londra’‘nın izni olmadığı müddetçe de bu referandum gerçekleşemez; gerçekleştirilse bile hukuki sonuç doğurmaz. Nicola Sturgeon bu gerçeğin farkında, Londra’nın izni olmaksızın ikinci bir bağımsızlık referandumu yapılmasından da yana değil; zira İskoç milliyetçi hareketini, illegal yollara başvuran bir hareket olarak sergilemek istemiyor. Bağımsızlık çağrılarında ve referandum talebinde demokrasinin altını çiziyor, demokratik kararlara saygı duyulması gerekliliği ilkesinden hareketle İskoç halkının kararlarına da saygı duyulması gerektiğini belirtiyor; Londra’daki hükümetin sözünün İskoç halkının sözünün önüne geçemeyeceğine işaret ediyor. Böylelikle İskoç milliyetçi hareketinin demokratik yollardan sapmasına izin vermezken, İskoç milliyetçiliği ve milliyetçiliğin nihai hedefi bağımsızlık önündeki her engeli anti-demokratik olarak tanımlıyor. Yaptığı açıklamalar ikinci bağımsızlık referandumuna izin vermeyecek olduğu açık olan Londra karşısında pes etmeyeceğini gösteriyor ve Sturgeon bu süreçte bir gerçeğin de farkında: Londra İskoçya’dan gelen bağımsızlık referandumu çağrılarına kulak tıkadıkça, İskoç milliyetçiliği daha güçleniyor.
Karşımızda seçim sonuçlarının gösterdiği üzere başarılı, Londra’nın kararına karşı dik durmada kararlı, demokratik söylemleri İskoç milliyetçiliğinin daha da güçlenmesini sağlayacak şekilde kullanmasını başarabilen; Britanya tarihindeki diğer cesur kadınları bizlere hatırlatan bir kadın var… Britanya tarihine dair bugüne kadar ulaşan bilgileri doğru kabul edersek, bu kadınlardan biri Lady Agnes Campbell, kendisi gibi soylu İrlandalı eşiyle evlenirken çeyiz olarak 1.200 Highland askerini yanında götüren, Kelt gelenekleri uyarınca yanında götürdüğü orduya komutanlık eden Lady Agnes Campell, tarihe İngilizlere karşı savaşan bir orduyu yöneten ve İngilizlerle mücadele eden İrlandalılara İskoçların destek vermesini sağlayabilen kadın olarak geçti.[1] Bir diğeri ise Flora MacDonald… Büyük Britanya tahtında Stuart Hanedanlığının iddiasını sürdüren Bonnie Prince Charlie’ye, tahtın Hannover Hanedanlığına geçmesi üzerine isyan eden Jacobites ve İngiliz ordusu arasındaki Culloden Savaşında Jocabite isyancıların yenilmesi üzerine, yardım eden ve İngilizlerden kaçan Prensin gizlice Fransa’ya gitmesine sağlayan Flora MacDonald bu yüzden kendini Londra Kulesinde tutuklu buldu. [2]
Lady Agnes Campbell da, Flora MacDonald da ve günümüzde Nicola Sturgeon da İskoçların İngiliz-mücadelesinin sembolleri niteliğinde; İngilizler ile mücadelelerinde kullandıkları araçlar, , tarihsel süreçte doğal olarak farklılaştı; ama çizgileri aynı.
[1] https://www.undiscoveredscotland.co.uk/usbiography/c/agnescampbell.html, https://theculturetrip.com/europe/united-kingdom/scotland/articles/12-scottish-women-from-history-you-should-know/
[2] http://www.historyworld.net/wrldhis/PlainTextHistories.asp?historyid=030