Doç. Dr.  Dilek Yiğit Doç. Dr. Dilek Yiğit

KUZEY İRLANDA İÇİN BREXİT

25 Temmuz 2016
KUZEY İRLANDA İÇİN BREXİT
Bugün Birleşik Krallık’ın yeni Başbakanı Theresa May Kuzey İrlanda’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirmektedir. Bu ziyareti önemli kılan nedir? Haziran ayı içinde Britanya’da gerçekleştirilen referandum sonrasında halkın çoğunluğunun Birlik’ten ayrılma kararı vermesi ile Birleşik Krallık’ın siyasi bütünlüğü tehlikeye girmiştir. Yani Brexit Birleşik Krallık için sadece bir dış politika meselesi değil, hassas bir iç politika meselesine dönüşmüştür. Zaten ada siyaseti yıllardır İskoçya’nın Krallık’tan ayrılma yönünde çaba ve girişimlerine şahitlik etmektedir ve Brexit kararı İskoçya’ya ayrılık girişimlerine yeniden hız vermesi için fırsat yaratmaktadır. İskoçlar Brexit kararı sonrası ülkede Birleşik Krallık’tan ayrılma referandumunu tekrarlayacakları yönünde sinyal vermektedir. Diğer taraftan Kuzey İrlanda’nın tutumu da önemlidir; zira Kuzey İrlanda da, -nüfusu az olsa da-, Birleşik Krallık’ın bir parçası olduğundan İskoçya kadar Birleşik Krallık’ın siyasi bütünlüğünün geleceğini şekillendirecek aktörlerden biridir. Birleşik Krallık’ta, siyasi bütünlük açısından Kuzey İrlanda’nın İskoçya kadar risk yaratmadığı görüşü yaygındır. Hatta İskoçya için öncelik Avrupa Birliği’nde kalmak iken İrlanda için önceliğin Birleşik Krallık içinde kalmak olduğu yönünde algı hakimdir. Peki bu algı doğru mudur? Bu algı doğru olsa bile Birleşik Krallık hükümeti her ihtimali dikkate almalı, Kuzey İrlanda’dan gelecek, Brexit kararını da gerekçe gösteren bir ayrılık girişimi riskine hazırlıklı olmalıdır. Neden? Bir kere Kuzey İrlanda halkının çoğunluğu Haziran ayındaki referandumda Avrupa Birliği’nde kalma yönünde tercih bildirmişlerdir; Birleşik Krallık Birlik’ten ayrıldığı taktirde, bu ayrılış Kuzey İrlanda halkının tercihine rağmen gerçekleştirilmiş bir ayrılık olacaktır. Diğer taraftan Kuzey İrlanda Birleşik Krallık’ın bir başka Birlik üyesi ile kara sınırı olan tek parçasıdır. Birleşik Krallık Birlik’ten ayrıldığı taktirde İrlanda Cumhuriyeti ile Kuzey İrlanda arasında sınır kontrolleri tekrar başlayacaktır ve İrlandalılar bu durumu, özellikle de ekonomik gerekçeler nedeniyle kabul edecek gibi görünmemektedir. Üçüncüsü Kuzey İrlanda’da da, İskoçya’da olduğu ve tekrar olması beklenildiği gibi, Birleşik Krallık’tan ayrılık referandumu yapılması yönünde çağrılar vardır. Bu çağrıların İrlandalılar üzerinde etkili olması muhtemeldir. Bakalım yeni Başbakan Theresa May, Kuzey İrlandalıları Brexit konusunda nasıl ikna edecek, daha önemlisi Birleşik Krallık’ın bütünlüğünü nasıl garanti edebilecektir? Neticede Birleşik Krallık için, siyasi bütünlüğün korunması, Avrupa Birliği’nden çekilme konusundan daha öncelikli olsa gerektir.

Yorumlar