Basil A. Cronakis kaleme aldığı “Austerity and Democracy are not compatible” başlıklı yazısında “Matteo Renzi Avrupa için bir yaz gecesi rüyasıydı; ama İtalya’nın muhalif liderleri Avrupa için “reality show” olacak diyor.
Üstelik yazar Avrupa Komisyonu’nu Renzi’ye mesafeli davranmak suretiyle hata yapmakla suçlarken, Berlaymont’dakileri de Renzi muhalifleriyle yaşamaya hazırlıklı olmaya davet ediyor.
Peki Renzi sonrası İtalya’nın Avrupa Birliği’ne sergileyeceği “reality show”un aktörleri kimler? Forza Italia, Lega Nord ve Movimento 5 Stelle. Forza Italia içerisinde de Avrupa şüphecisi bir kanat olmakla birlikte, özellikle Lega Nord ve Movimento 5 Stelle, mevcut düzen karşıtı, protest siyasi partiler olarak, aynı zamanda Avrupa Birliğini de karşılar. Belki yüksek sesle ve ısrarla İtalya’nın Avrupa Birliği’nden çıkmasını savunmuyor iseler de, İtalya’nın Birlik içindeki konumuna kafa yoruyorlar; Avro’ya muhalif duruşları daha net. İtalya’nın Avro alanından çıkması için referandum yapılmasını istiyorlar (Referendum Ue, in Italia solo con modifica Costituzione, http://it.reuters.com/article/topNews/idITKCN0ZA2T4). Hatta Lega Nord lideri Matteo Salvini İtalya’nın Avro alanından çıkmasının bir zorunluluk olduğunu, Lega Nord iktidara gelirse İtalya’nın Avro alanından çıkartacaklarını belirterek, referandum yapmaksızın böyle bir karar alabileceklerini de ima etmiş oldu (Salvini: “Se la Lega vince, Italia via dall’euro senza referendum”, http://www.italia.co/politica-societa/salvini-la-lega-vince-italia-via-dalleuro-senza-referendum/)
Lega Nord ve Movimento 5 Stelle anayasa referandumu öncesi “hayır” kampanyası yürütünce ve bu iki parti da Avro ve Avrupa Birliği karşıtı olunca, anayasa referandumunun sonucu sadece “Renzi’ye Hayır” şeklinde değil, ayrıca “Avrupa Birliği’ne Hayır” şeklinde okunuyor. Ancak böyle bir okumanın isabetliliği şüphe götürür. Çünkü sandık başına giden İtalyanların kararlarını belirleyen ana faktörlerden birinin Avrupa Birliği olduğunu kanıtlayacak elimizde güçlü veriler yok. Üstelik “Renzi karşıtlığı” da “Avrupa Birliği karşıtlığı” anlamına da gelmiyor.
“Bir yaz gecesi rüyası” Renzi aslında ülkesinde Avrupa Birliği yanlılığının temsilcisi değil. Aslında Avrupa Birliği için, zaman zaman sergilediği çıkışlarıyla kâbusa bile döndü.
Geçtiğimiz Eylül ayında Avrupa Birliği Zirvesinde, Merkel ve Hollande ile yapılacak basın toplantısına katılmayı; onlarla birlikte kamera önüne çıkmayı reddetti. Çünkü Zirvede alınan ekonomiye dair ve sığınmacı meselesine ilişkin kararları beğenmemişti. Zaten Avrupa Birliği’nin Almanya ve Fransa’nın hegemonyasında olduğunu düşünüyor ve ifade ediyordu. İtalya’nın Birlik içinde “figüran” pozisyonuna düşürülmesine karşı tepkiliydi.
Üstelik Avrupa Birliği Zirvelerinde boş yere zaman harcamaktan yorulduğunu belirterek, Zirveleri gereksiz, sonuç üretemeyen, boş toplantılar olarak ilan etti. Bu ilan Renzi’nin Birliğin siyasi yönelimlerini ve önceliklerini belirleyen Zirve’nin itibarını sarsma girişimi şeklinde okunabilir.
Diğer taraftan Renzi, bazı Avrupa Birliği üyelerinin Birlik’ten aldıkları fon ile ekonomilerini canlandırmaya çalıştıklarını, ancak kendilerine fon sağlayan Birliğin sığınmacıların üye devletler arasında objektif kriterler uyarınca paylaşımı önerisine direndiklerini, bu devletlere karşı İtalya’nın tavrının sert olacağını açıklayarak, Birlik içindeki parçalanma ve bölünmelere işaret etti. Burada Avrupa Birliği’ni de eleştiriyordu Renzi; çünkü Birlik sığınmacı krizi karşısında tüm üye devletlerin sorumluluk üstlenmesi gerektiği konusunda ısrarcı davranmamıştı. Bu Avrupa Birliği’nin üye devletler üzerinde sahip olması gereken otoritenin olmadığının da ilanı olmuyor muydu?
Renzi verdiği bir röportajda da Avrupa Birliği’ni vizyon sahibi olmamakla eleştirmişti. “Sahip olduğumuz Avrupa kemer sıkma politikalarının Avrupası’dır. Bizim umutların Avrupa’sına ihtiyacımız vardır” demişti.
Renzi’nin Avrupa Birliği’ni hedef alan eleştirileri İtalya’da bazı çevreler tarafından iç siyasi saiklerle atılan adımlar olarak okundu. Renzi’nin Avrupa Birliği’ni siyasi hedefleri için araç olarak kullandığı iddia edildi.
Ancak nedeni ne olursa olsun, Renzi bize bir Avrupa sevdalısı olmadığı mesajını vermişti.
Bu durumda Renzi’yi Avrupa Birliği için “bir yaz gecesi rüyası” olarak tanımlamak oldukça abartılı, ama İtalya muhalefetinin Avrupa Birliği karşıtlığı göz önüne alınırsa Renzi sonrası İtalya’nın Birlik için “reality show”a dönüşmesi muhtemel.
