Plaid Cymru, misyonunu Avrupa’da Galler’in bağımsızlığının garanti edilmesi olarak açıklayan bir siyasi parti ve Galler’in en büyük ikinci partisi. Avrupa Birliği üzerinde çalışanlar, bu siyasi partiyi Avrupa Birliğindeki subsidiarite ilkesini yorumlamaktaki farklılığı açısından tanırlar. Zira Plaid Cymru subsidiarite ilkesini ya Galler’in kendi kendini yönetmesi ya da Brüksel tarafından yönetilmesi olarak yorumluyor.
Plaid Cymru’yu günümüzde gündeme taşıyan ise, geçtiğimiz Haziran ayında Birleşik Krallık’ta gerçekleştirilen Avrupa Birliği referandumundan Brexit kararının çıkmış olması. Brexit kararı sonrasında Plaid Cymru Galler halkını Birleşik Krallık’tan ayrılma opsiyonunu tartışmaya çağırdı. Avrupa Birliğinin subsidiarite ilkesini merkezi hükümetin dışlanması olarak okuyan bir partinin Brexit kararını bir fırsata dönüştürmeye çalışması şaşılacak bir gelişme değil. Britanya basını da partinin uzun vadeli amacının Galler’i Birleşik Krallık’tan ayırmak olduğunun ve Brexit bahanesiyle Birleşik Krallığı yeniden dizayn etmeye çalıştığının altını çiziyor.
Üstelik Plaid Cymru İskoçya’daki Birleşik Krallık’tan ayrılma eğilimini ve Kuzey İrlanda’nın da ayrılma yoluna girme ihtimalini vurgulayarak, Birleşik Krallık’ın yakın gelecekte dağılacağı öngörüsüyle hareket ediyor.
Diğer taraftan Plaid Cymru Birleşik Krallık Birlikten ayrıldığında Galler’in Birlik üyeliğinin ne olacağı sorunsalı üzerinde de duruyor. Galler halkının çoğunluğunun Avrupa Birliği üyeliğinden vazgeçmek istememesi, Plaid Cymru’u Birleşik Krallık’tan ayrılma yönündeki politikasına da gerekçe oluyor. Plaid Cymru Brexit kapsamındaki meselelere çözüm üretmeye çalışırken İskoçya örneğini izleyecek gibi görünüyor. Argümanı net; “İskoçya Brexit sonrası Avrupa Birliği içinde kalabilecekse Galler de kalmalı”
Ancak Plaid Cymru Londra hükümeti ile ipleri koparmak niyetinde de değil. Galler yönetimi üzerinden kendi seçmeninin görüş ve önerilerini Londra hükümetine, oradan da müzakere masasına taşımaya kararlı.
Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği arasında çekilme müzakereleri gelecek Mart ayında başlayacak. Kısaca müzakereler için zaman daralıyor. Plaid Cymru ise Galler yönetimine Brexit sonrası Galler ülkesinde uygulanmasına devam edilmesi istenen AB müktesebatının listesini oluşturmaya çağırdı. Bu mesele müzakere masasında Avrupa Birliği tarafını ilgilendiren bir konu değil elbette; zira Brüksel açısından bu Birleşik Krallık’ın iç işi. Ancak Londra hükümetinin işinin çok ağır olduğunu kabul etmek gerekir; Brüksel ile müzakereye başlamadan önce iç müzakere sürecini tamamlayabilecek mi belli değil.
Birleşik Krallık’ın Brexit münasebetiyle yüzleşmek zorunda olduğu sorunlar karşısında akla şu soru gelmiyor değil; Birleşik Krallık eski Başbakanı Cameron Avrupa Birliğinden ayrılmak için referandum kararı aldığında, bu referandumdan çıkacak “evet” kararının Birleşik Krallık’ın ülkesel ve siyasi birliği üzerine etkisini ayrıntılı şekilde düşünmüş olabilir mi?