Metin Edirneli Metin Edirneli @edirneli_metin

Not Defteri: 24- 30 Eylül

23 Eylül 2018
Not Defteri: 24- 30 Eylül

24 Eylül 1913: Zorla Hıristiyanlaştırma…İngiliz arşiv belgelerine göre Bulgaristan’daki Müslümanların zorla Ortodoks Hıristiyan yapılmakta, kabul etmeyenler dövülmekte, kadınların peçeleri zorla çıkartılmakta, karşı çıkanlara ağır para cezaları uygulanmaktadır. Bu konuda en ağır insanlık dramı 9 Mayıs 1913’de Babek köyünde yaşanır. Köye giden bir rahip, kilise yöneticilerine gönderdiği raporunda, köyün çeteler tarafından ateşe verildiğini, 300-350 haneli ve 3000 nüfuslu olan köyden geriye birkaç ev ve az sayıda insan kaldığını belirtir.

24 Eylül 1929: Arnavutluk’ta hukuki düzenleme… Tiran yönetimi, gerçekleştirdiği düzenleme ile Arnavutluk’ta bulunan Müslüman toplumun varlığını, hak ve hukukunu yasal bir statüye kavuşturdu.

25 Eylül 1396: Niğbolu savaşı zaferle taçlandı… Haçlı ordusu ve Osmanlı ordusu arasında gerçekleşenNiğbolu Savaşı, Türklerin zaferi ile sonuçlandı. Zaferle, Türklerin Balkanlardaki varlığı ve kalıcılığı bir kez daha perçinlenmiş oldu.

25 Eylül 1913: Garbi Trakya Hükümeti Muvakkatesi’nden hamle…Batı Trakya idarecileri, batıdan gelen baskılar ve Bulgarlarla yürütülen görüşmeler çerçevesinde varılan ön anlaşmaya bağlı olarak Bab-ı Ali’den gelen dön emrine, bağımsızlık ilanı ile karşılık verdi. Devletin adını da, “Garbi Trakya Hükümeti Müstakilesi” yani “Batı Trakya Bağımsız Hükümeti” olarak değiştirdi.

26 Eylül 1371: Çirmen Zaferi ve dönüm noktası…Günümüzde Batı Trakya’da yer alan Çirmen’deSırplarla yapılan savaş Türklerin zaferiyle noktalandı. Elde edilen Çirmen zaferi ile İskeçe, Kavala, Drama ve Serez bölgeleri ele geçirilerek Batı Trakya’nın fethi tamamlandı.

27 Eylül 1529: Birinci Viyana Kuşatması başladı… Kış mevsiminin yaklaşması üzerine kuşatma, 15 Ekim 1529’da sonlandırıldı. Ertesi gün de ordu, İstanbul’a dönmek üzere yola çıktı.

27 Eylül 1917: Hüzünlü son…Drama’nın Radalios köyünde Yüzbaşı Fuat Balkan öncülüğünde kurulan “Mahalli Hükümet” lav edildi. Kurulan orduda yer alan günümüz Bulgaristan ve Yunanistan coğrafyasından katılmış olan askerler, başta Yemen olmak üzere başka cephelere gönderildi.

27 Eylül 1929: Basında yeni bir ses… Türkçe bir gazete olan Halk Sesi, Bulgaristan’ın başkenti Sofya’da yayınlanmaya başladı.

27 Eylül 1946: Sofya’dan önemli hamle… Bulgar Meclisi yani Sobranya, ikili ve uluslararası anlaşmalarla özel statüde bulunan Türk okullarını, diğer azınlık okullarıyla birlikte devletleştirdi.

27 Eylül 1947: Sofya yönetiminden yeni adım… Türk azınlık okullarını devletleştiren yeni yönetim, bu okullarda kendi ideolojisi doğrultusunda bir nesil yetiştirmek amacıyla Eski Zağra yani Stara Zagora’da 4 yıllık bir öğretmen okulu açar. Ancak istediği sonucu elde edemeyince bir sonraki aşamada ise hem azınlık okullarının hem de açılan bu okulun varlığına son verir. 1970’lerin başından itibaren de Türkçe dersler müfredattan kaldırıldı.

27 Eylül 1989: Batı Trakya’da önemli gelişme… Gümülcine ve Dedeağaç Metropolitleri, yayınladıkları bildirilerde Dr. Sadık Ahmet’in tutuklanmasını, Türkiye’nin Gümülcine Başkonsolosluğu’nun kapatılmasını ve bölgeye Rusya’dan getirilecek Rumların yerleştirilmesini istedi.

28 Eylül 1950 Yugoslavya’da reform… Yugoslavya’da kılık kıyafet reformuyla ilgili bir düzenleme yapılır. Reform daha çok Türklerin ve Müslümanların yaşamını etkiler. Yasadan en fazla etkilenen bu insanlar, Yugoslavya’yı kendileri için artık yaşanmaz olarak görürler ve Türkiye’ye göç etmek için çaba harcadılar.

28 Eylül 1993: Boşnaklardan kimlik ve varlık mücadelesi…Saraybosna’da düzenlenen ikinci Boşnak kongresinde, Boşnak milletinin adı ve anadili Boşnakça geri getirildi.

29 Eylül 1913: İstanbul Antlaşması imzalandı… Bulgaristan ve Osmanlı Devleti arasında yapılan antlaşmaya göre Batı Trakya ve Dedeağaç Bulgaristan’a; Dimetoka ve Doğu Trakya Osmanlı Devletine bırakılır. Meriç nehrinin sınır kabul edildiği antlaşmaya göre, Bulgaristan’da kalan Türkler, Bulgarlarla eşit haklara sahip olacaklar, isterlerse 4 yıl içinde Osmanlı Topraklarına gidebilecekler, ilk ve orta öğrenimde eğitim dilleri Türkçe olacak ve dinsel özgürlüklere sahip olacaklardır. Durumdan Batı Trakya Hükümeti Müstakilesi hoşnut değildir. Bunu fırsat bilen Yunanistan, Batı Trakya Devleti ile Osmanlı ve Bulgaristan’ın arasını açmak ve antlaşmayı işlemez hale getirmek için Batı Trakya Bağımsız Hükümeti’ne silah yardımı sözü verir. Ayrıca elinde bulundurduğu Dedeğaç’ı, 2 Ekim 1913’de bu hükümete devretti.

29 Eylül 1918: Selanik Ateşkes Antlaşması imzalandı… Birinci Dünya Savaşı’nda Almanya ve Osmanlı Devleti ile aynı tarafta bulunan Bulgaristan, savunduğu cephenin çökmesi ve savaşı sürdürme olanağı kalmaması üzerine itilaf devletleri ile Selanik Antlaşması’nı imzalamak zorunda kaldı. Aynı şekilde Osmanlı İmparatorluğu da bir ay sonra, 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalayarak, kaderini, Bulgaristan ile birlikte itilaf devletlerinin keyfiyetine teslim edecektir.

30 Eylül 1912: Balkanlarda savaşa doğru… Daha büyük toprak hayali peşinde koşan Balkan Devletleri, savaşa hazırlık olarak seferberlik ilan etti. 8 Ekim 1912’de Karadağ’ın, “Eğer bir korkak bulunursa, silahları derhal alınacak ve yaşadığı sürece artık bir daha hiç silah taşıyamayacak. Ebediyen şerefsiz sayılacak, hiçbir iş yapamayacak. Bir önlük giydirilecek ona, böylece onun göğsünde bir erkek kalbi çarpmadığı anlaşılacak.” sözleriyle Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etmesiyle milyonlarca sivilin acı çektiği, yüzbinlercesinin yaşamını yitirdiği kanlı ve tüm bölgenin ekonomik kaynaklarını yok eden Balkan Savaşı başlamış oldu.

Yorumlar