Alexey Khlebnikov’ın yazısında 2017’nin Rusya’nın Ortadoğu politikası açısından başarılı bir yıl olduğunu dile getiriyor. Suriye’ye askeri müdahalesinin yanında Mısır, Suudi Arabistan ve Türkiye gibi birçok ülkeyle olan ikili ilişkilerin gelişmesinin de bu başarının bir parçası olduğunu dile getiriyor.
Suriye’deki elde etiklerini başarının arttırabilmesi için güvenliğin sürdürülmesi ve bölgedeki ekonomik çıkarlarını korunmasının önemli olduğunun Rusya tarafından anlaşıldığını dile getiriyor.
Washington’ın kapsamlı bir planın olmamasının Rusya’ya alan açtığını dile getiren yazar, artık askeri kısımda sona gelindiğini ve yeni odağın politik süreç olacağını söylüyor. Yazara göre, politik aşama askeri aşamadan daha tehlikeli durumda.
Yazar Rusya Suriye ilişkileri konusunda ise şu noktanın altını çiziyor:
“Genel kanın aksine, Rusya’nın Suriye üzerinde tam kontrolü yok. Esad hükümeti ve İran bu savaşta kendilerini galip olarak görüyorlar ve Suriye muhalefetiyle anlaşmak için hazır değiller.”
Hatta yazar, Rusya eğer müttefikleri üzerinde daha fazla taviz için baskı yapmaya teşebbüs ederse; İran ve Şam hükümetlerinin kolaylıkla Rusya inisiyatifini ve ya planın sabote edebileceklerini söylüyor
Türkiye
Türkiye, Rusya için bir diğer önemli bölgesel cephe. Taraflar Akkuyu’daki nükleer santral projesi için anlaşmayı tamamladı. Aralık’ın sonunda ise; Türkiye Rusya’da s-400 füzeleri satın aldı.
Ancak bu anlaşmalara rağmen, Suriye konusunda iki taraf hala anlaşmazlıklar yaşıyor. Bu anlaşmazlıklar iki taraf arasında bazen tansiyonu tetikliyor.
İsrail
İsrail, Rusya’nın Suriye konusunda doğrudan ilişki kurmak istediği bölgesel aktörlerin bir diğeri.
İsrail’in endişeleri ulusal güvenliği üzerine ve bu endişeler Suriye ve İran’ın artan etkilerine dayanıyor. İsrail Rusya’nın İran’ı kontrol altında tutmasını istiyor.
Suriye Güneybatısından oluşturulan gerilimi düşürme bölgesi İsrail’e danışılarak Rusya, ABD ve Ürdün arasında imzalanmıştı.
Mısır
2013’teki askeri darbeden beri Mısır’ın Rusya ile olan ikili ilişkileri sürekli gelişiyor. 2014’ten beri Putin ve Sisi arasında 7 toplantı gerçekleşti.
Kahire ve Moskova arasındaki işbirliği politik, ekonomik ve askeri-teknik alanlarda artmaya devam ediyor. 2017 yılında Mısır’da ilk nükleer santralin kurulması konusunda anlaşma imzalandı. Buna ek olarak, milyarlarca dolarlık çeşitli silah anlaşmaları da imzalandı.
Geçen ay içerisinde, Rusya ve Kahire arasında bir taslak anlaşma şekillendi. Bu anlaşma 2018 yılında gerçekleşirse; Rusya havacılığının Mısır altyapısını kullanmasına yasal bir zemin hazırlanacak, bunun sonunda ise; Rusya’nın Kuzey Afrika’daki askeri görünürlüğü artacak.
Yazar’a göre, Mısır’ın önemi Libya’nın yeniden inşası sürecini rol almak isteyen Rusya için bir kapı olması.
Suudi Arabistan
Rusya Suudi ilişkilerini hiçbir zaman cana yakın olmamasına rağmen, 2015’te yaşan 3 olay ile ikili ilişkiler gelişmeye başladı. Bu üç olay; petrol fiyatlarındaki küresel düşüş, Rusya’nın Suriye’deki askeri konumlanması ve veliaht prens Muhammed Bin Salman’ın iktidara gelişi.
Bunun sonucunda geçen Kasım ayında Kral Salman Rusya’ya tarihi bir ziyaret gerçekleştirdi. İki tarafta petrol üretimini de kapsayan enerji alanında geniş etkili bir işbirliğine sahip. Krallık Rusya’daki çeşitli yatırım projeleriyle ilgileniyor ve Rusya’da silah alma konusunda görüşmeler sürüyor.
Khlebnikov’a göre, ABD’nin geleneksel ortakları, Rusya gibi geleneksel olmayan güçlere yönelmeye başladı. Kral Salman’ın Moskova ziyareti Rusya’nın bölgedeki önemli rolünü bir kez daha teyit etti ve Rusya ile yapıcı bir diyaloğun olası ve gerekli olduğunu diğer ABD ortaklarını sinyalini vermiş oldu.
Rusya eğer beklentileri karşılama da başarısız olursa, bun onların güvenilir ortak imajlarına zarar verecek ve bölgedeki konumunu kaybetme riskine yol açabilecektir.
http://www.middleeasteye.net/columns/russia-middle