Uluslararası Para Fonu (IMF), dünya ölçeğinde kamu ve özel sektör borçlarının 152 trilyon Amerikan Dolarına, şu ana kadarki en yüksek düzeyine çıktığı ve bu durumun küresel ekonomik büyümeyi normalleştirmenin önünde önemli bir engel oluşturduğu uyarısında bulundu. 5 Ekim’de yayınlanan IMF'nin Mali Gözlem Raporu (Fiscal Monitor, Debt Use It Wisely)'nda, ülkelerin borçlanma oranlarını düşürmemesi durumunda yeni krizler ve derin durgunluklar yaşanabileceği belirtildi.*
Raporda, dünyanın önde gelen merkez bankalarının “gevşek para” politikalarının, özellikle Çin ve özel sektörde bir kredi balonu yarattığını; buna ilaveten de, bazı düşük gelirli ülkelerde kamu borçlarının artmasına yol açtığı belirtilmekte. Bu arada, bir süredir globalde yaşanan “yavaş ekonomik büyümenin” de, hem şirketlerin hem de ülkelerin borç yükünü azaltmalarını zorlaştırdığı kaydedildi. Bu durumun da, şirketleri harcama ve yatırımlarını azaltmaya zorlayarak, ekonomik büyümeyi daha da yavaşlatmak şeklinde bir kısır döngüyü temellediği vurgulanmaktadır. Merkez bankalarının 2008 mali krizinden çıkışı desteklemek için faiz oranlarını düşürmelerinin yüksek düzeydeki borçlanmayı teşvik ettiği de vurgulayan IMF ayrıca, ülkelerin borçlanma oranlarını düşürmemesi durumunda yeni krizler ve derin durgunluklar yaşanabileceği uyarısında da bulundu.
IMF, anılan Mali Gözlem Raporu’nda, borçlanmanın önemli oranda düşmesi için, güçlü büyüme ve düşük enflâsyon oranlarının gerekli olduğu belirtilerek; bu bağlamda merkezi yönetimlerin, büyümeyi canlandırmak adına yatırımlarını arttırması, malî ve iş hayatı konularında gerekli kurumsal ve mevzuat reformları yapması ve çok borçlanmış şirketleri önceleyen programlarının devreye alınmasını önermektedir.
Küresel borçların rekor düzeylerde olduğu ve artışın sürdüğünü belirten IMF Mali İşler Bölümü Başkanı Vitor Gaspar, mali sektör dışındaki kamu ve özel sektöre ait 152 trilyon $ tutarındaki borçların yaklaşık üçte ikisinin özel sektöre ait olduğunu vurguladı.(**)
Küresel borcun küresel ekonominin büyüklüğüne oranı, 2000 yılındaki yüzde 200'lük seviyesinden, 2015'te yüzde 225'e yükseldiğini de belirten Gaspar, "Yüksek borçluluk oranlarının maliyeti büyük olur ve sıklıkla normal ekonomik durgunluktan daha derin ve uzun mali durgunluğa yol açarlar" dedi.
(*) :”Fiscal Monitor,Debt Use It Wisely”,IMF,Ekim 2016, http://www.imf.org/external/pubs/ft/fm/2016/02/pdf/fm1602.pdf
(**) : “Big Bad Actors: A Global View of Debt”,IMF,5.10.2016, https://blog-imfdirect.imf.org/2016/10/05/big-bad-actors-a-global-view-of-debt/