Batur Kılıç Batur Kılıç

Ortadoğu'daki Rusya Şimdi İsrail-Filistin Çekişmesine Giriş Yapıyor

10 Eylül 2016
“ Peter Baker ve Isabel Kershner'ın New York Times'da yayınlanan ''Russia, Already Reinserting Itself in Middle East, Enters Israeli-Palestinian Fray'' isimli makalesinin çevirisidir. „
Ortadoğudaki Rusya Şimdi İsrail-Filistin Çekişmesine Giriş Yapıyor

İsrail ve Filistin arasındaki zorlu kördüğümün çözülmesi için boşa çıkmış çabasının üzerinde geçen yıllardan sonra çekilen Birleşmiş Devletler ile, Rusya, parçalanmış toprağa barışı getirme yolunda adımı atıyor

Özel bir diplomat bölge mekik dokuyor, İsrailli ve Filistinli liderler daha iyi bir pozisyon için yarışıyor ve Rusya, yakında Moskova zirvesinin olabileceğini hissettirmeye devam ediyor.  Bununla ilgilenen neredeyse herkes, çabaların on yıllarca süren tartışmanın bir çözüme kesinlikle kavuşmayacağında hemfikir.

Gerçekten, Rusya’nın yeni keşfettiği Ortadoğu’daki barış çabaları, barış bulmak dışında her şeyle ilgili gözüküyor. Bunun yerine, bu Moskova’nın bölge için hırsları ve Washington’la olan rekabetiyle, Filistin liderliğinin içerde ve dışarıda duruşunu desteklemek için arzusuyla ilgili.

Kremlin’in diplomatik çabası, tarafların arasında kendini daha iyi bir pozisyondan bırakmak için köşelere yapılan vuruşun hesaplandığı 3 yollu jeopolitik bir oyun gibi oldu.

Doğu Kudüs’te Al Quds üniversitesinde ulusal güvenlik araştırmaları Profesörü Zakaria Al-Qaq  ‘’Rusların bile bir sihir yapacaklarına dair umutları olduğunu düşünmüyorum’’ dedi.

Geri çekilmeden yıllar sonra, Putin’in, Rusya’yı Ortadoğu’ya etkili bir şekilde yeniden sokmasıyla, şimdi Başkan Putin’in tur zamanı yaklaşıyor. Rus ordusunun Suriye müdahalesi, İranla gelişen hassas ittifakı ve Türkiye ile bozulan ilişkileri yenilemesi, Soğuk savaştan beri hiç olmadığı şekilde bölge de en önemli aktörlerden biri haline getirdi.

Rusya her zaman istikrarsız bir şekilde de olsa yıllardır İsrail-Filistin barışı için çabalarla ilgileniyordu, Putin şimdi liderliği almaya niyetli gözüküyor, bunu hem Washington’u Suriye ve Ukrayna’da süren tansiyon konusunda dürtmek için hem de Rusya’nın önemini gösteren bir şov için yapıyor. Putin, Netanyahu Obama ile kavga ediyorken, İsrail başbakanı Benyamin Netanyahu ile gelişen bir ilişki tesis etti.

Eski İsrail Rusya elçisi Zvi Magen’a göre’’ Ortadoğu’da büyük bir vuruş yapmak ve önemli bir oyuncu olmak için istekliler’’. Ve devam ediyor ‘’ Düşünceleri, özel sonuçlara ulaşmak değil, fakat bu düşünce Rusya için iyi. Onların sonuçlara ihtiyacı yok. Sürecin kendisine ihtiyaçları var’’

Şimdiye kadar, ellerinde olan sadece süreç.  Putin’in özel temsilcisi Netanyahu ve Abbas’ın görevlileriyle buluştuktan sonra, son günlerde Moskova ‘’prensipte’’ her iki tarafında görüşmeyi kabul ettiğini ilan etmişti. Fakat tarih belli değil, ne de iki taraf açık bir şekilde anlaşma için oturmayı kabul etti.

Şimdiye kadar, Abbas herhangi bir toplantıdan önce Batı Şeria’daki inşaatların durmasında, mahkûmların salınmasında ısrar ediyordu; aynı zamanda Netanyahu’da hiçbir önkoşul olmaksızın görüşmekte ısrarcı.

Abbas koşullarında vazgeçti hala belirsizliğini sürdüyor, fakat sürdürse bile,  onun takımı küçük de yakın tarihte bir toplantı için umut taşıyordu. Diplomasinin değişken doğası yüzünden gizlilikte ısrarcı olan üst düzey Filistinli bir görevli, prensip olarak onun tarafının görüşmeyi kabul ettiğini, fakat belli bir tarih olmadığını ve yakın bir tarihte gerçekleşeceğini beklemediğini söyledi.

Görevli, Abbas’ın toplantı için şartlar talep edip etmediğini belirtmeyi reddetti. Sadece yerleşim inşaatlarını göz önüne alarak Filistin’in pozisyonunda bir değişiklik olmadığını dile getirdi. Yerleşim inşaatının durması talebinin bir önkoşul değil, uluslar arası yasalara göre bir zorunluluk olduğu konusunda Filistin’in iddiasını pekiştirdi.

Filistinliler, Netanyahu’nun Rusya tarafından aracılık edilen bir toplantıyı aslında istemeyen biri olduğunu ileri sürdü. Fakat Netanyahu’nun Ofisi, koşulsuz oturmak talep edildiği sürece hiçbir yere hiçbir zaman gitmeyeceğini dile getirmeyi sürdüyor.

İsrailli liderinin sözcüsü David Keyes, ‘’Eğer Filistin otoritesi, koşulsuz oturmaya istekli olduklarını tek bir sesle söyleyebilirlerse, Başbakan Netanyahu, Başkan Abbas ile görüşecek.’’dedi

Her zaman kurnaz bir taktisyen olan Netanyahu kumar oynuyor gibi gözüküyor: O müzakerelere açık olduğu konusunda savaş verirken, Filistin şartları bırakacak. Gerçekte, o barış görüşmelerine dair Fransız çabasını altını kazmak istiyor ve Nemesis’i olan Obama’nın, Kasım ayındaki Amerika seçimlerinde sonra olası bir barış anlaşmasının şartlarının ana hatlarının belirleyen bir çözüm bulmak için Birleşmiş Devletlere gidebileceği olasılığında özellikle endişeleniyor.

Eğer Moskova’da ilerleme görüntüsü olsa bile, Netanyahu, karışıyor gibi görünme korkusuyla Obama’nın eyleme geçme konusunda cesaretini kırabilmeyi umut ediyor. Eski İsrail elçisi Magen ‘’ bu oyunda Birleşik Devletlere kısmen iyi bir oyuncu olduğunu göstermek iyi olur.’’ dedi

Netanyahu, ilerleme görüntüsüyle uyumlu olmasıyla ülke içinde bir çıkara sahip olabilir, eğer Ana muhalefet liderli Isaac Herzog’u cezbederek hükümet koalisyonun genişletme konusunda ciddiyse.

Filistinliler, Moskova barış teklifini kendi nedenlerini uluslararası radar ekranında tutma konusunda bir araç olara görüyorlar. İç huzurlukla karşılaşan Mahmud Abbas için, aynı zamanda iktidarını tutma yöntemi.

Professor Qaq’’ herkesin Filistin sorunundan dolayı uykusu kaçıyor ve Filistinliler onların davası hala gökyüzünde zirvede izlenimi vermek istiyor. Fakat bence bu bir yanılsama’’ diyor

 

 


http://www.nytimes.com/2016/09/10/world/middleeast

Yorumlar