24 saat önce "Trump'ın kazanma şansı %18" diye yazan birini ciddiye alabilecek misiniz?
Kesin olmasa da oldukça yüksek ihtimalle Trump Başkan seçilecek gibi görünüyor.
Bu olursa bugün ABD siyasi tarihinin yaşadığı en dramatik anlarından biri olabilir.
Trump sadece Clinton’u, Demokrat Parti’yi, Başkan Obama’yı değil kendi partisini ve ülkenin neredeyse tüm elitlerini de yenmiş oldu.
Bir dolar milyarderi ABD’de popülizmin bayrağını ele geçirdi ve kızgın, memnuniyetsiz kitlelerin, ama özellikle daha az eğitimli beyazların fareli köyünün kavalcısı oldu.
Küreselleşmeden, teknolojiden, kapitalizmden, (istihdam imkanlarını sınırladığı gerekçesiyle) çevrecilikten, göçmenlerden, serbest ticaretten, çok kültürlülükten kaybedenler, rahatsız olanlar,
olaylar, dünya, “ülkemiz” elimizden kayıp gidiyor, kontrol edemiyoruz, önümüzü göremiyoruz, istikrar yok, devamlılık yok, bildiğimiz alıştığımız “bizi biz yapan” değerler aşınıyor, elitler bizde kopuk, bizi önemsemiyor, bizi küçümsüyor diye düşünenlerin bir çığlığı (ya da öfkeli narası) bu.
Gerçek sahibi olduklarını düşündükleri ülkelerinin demografik, kültürel, siyasal, ekonomik olarak “ellerinden kaçtığını” düşünmeye başlayan bu kesim belki de son şansını kullandı.
Bu seçim sonucu Brexit reformu ile beraber düşünülmeli ve kitlelerin elitlere isyanı olarak okunmalı.
Kamuoyu yoklamaları tamamen çuvalladı.
Sosyal medya olmasa bu sonuç muhtemelen mümkün olmazdı.
Clinton’un sorunlu, heyecan vermeyen, imajı bozuk bir aday olması da sonucu etkiledi.
Ama Trump’ın bariz ve sayısız kusuru bu seçmenleri etkilemedi.
Şimdi Senato, Temsilciler Meclisi, Beyaz Saray ve yakında muhtemelen Yüksek Mahkeme Cumhuriyetçi kontrolüne girecek.
Obama’nın en önemli ve tarihi iç politika başarısı sağlık reformu geri çevrilebilir.
Trump dış politikada alışkanlıkların ve normalin oldukça dışında hamleler ve yaklaşım gösterebilir.
Nato, dünya ticaret sistemi, Batı-Rus ilişkilerinin geleceği ciddi bir belirsizliğe girebilir.
İran nükleer anlaşmasının devam edip etmeyeceği artık kesin değil.
Yıllar sonra baktığımızda bugün ekzantrik, acaip bir an, “ekrandaki bir blip” olarak da görülebilir .
Trump nasıl bir başkan olacak? Karakteri ve davranışlarında bu karakterin belirleyiciliği değişmeyecekse dünya emniyet kemerleri taksa iyi olur.
ABD elitleri Trump’ı kafalamaya, yatıştırmaya mı çalışacaklar, onun muhtemelen tek dönemlik bir Başkan olacağını düşünerek oyalamaya mı deneyecekler, yoksa onunla açıktan veya derinden çatışmaya mı girecekler.
Bu sonuç hem Trump’tan çok büyük bir dalganın sonucu ama belki onun iyi-kötü özellikleri olmasa mümkün olmazdı.
Türkiye’ye etkisi ne olur sorusu çok haklı ve bariz bir soru ama bu konuya çok düşünmeden geçici de olsa cevap vermekten kaçınmak gerekir.
Sonuçta Obama son dönemin göreve gelmeden ve geldikten hemen sonra en Türkiye yanlısı ABD Başkanı’ydı.
Sonuçta PKK’ya yüzlerce kilometre hat bahşetti ve bir şekilde Gülen’e kolladı.
Trump en azından başlangıçta Rusya ile yumuşak bir diyalog kurmak isteyebilir ve Suriye konusunda muhaliflere destek konusunu gündemden düşürebilir.
Ama Trump hemen değilse bile mesela 6 ay sonra çok farklı pozisyonlara da sarulabilir.
O yüzden Türkiye konusunda yargıda bulunmakta acele etmeyelim.