ABD’nin hafta sonu “yanlışlıkla” Suriyeli askerleri vurmasına nasıl bakılabilir?. Bu tür konularda gerçeğin ne olduğunu kesin olarak bilmek dışarıdan bakan biz “ölümlüler” için hiçbir zaman mümkün olmayabilir. Ama aşağıdaki sorular, şüpheler ve ihtimaller dile getirilebilir:
1) Öncelikle, tabii savaşın doğasında böyle hatalar var. Suriye’de askeri coğrafya oldukça karışık, taraflar iç içe geçmiş durumda ve durum oldukça dinamik, sürekli değişiyor. Böyle bir durumda bu tür “masum” bir hata pekala mümkün olabilir.
2) ABD bilerek vurmuş olabilir mi? Washington Suriye ordusunun ilerlemesinin yönünden, hızından ve hedefinden memnun olmamış olabilir mi? (“Ezdin ondülini”? “Orayı sen alma başkası alsın”? “O tarafta petrol var ve ben senin onu ele geçirmeni istemiyorum”?
3) ABD, Rusya ile anlaşma yürürlüğe girmeden önce Şam’a bir ders vermek istemiş olabilir mi? “Gözüm üzerinde. Bu savaşta beni yenmiş görünüyorsun ama bu işler hiç belli olmaz.”
4) Pentagon’un Rusya ile anlaşmaya mesafeli olduğu biliniyor. Acaba Amerikalı askerler anlaşmayı torpillemek istemiş olabilir mi?
5) ABD Rusya’ya, “Bak vardığımız anlaşma konusunda gevşeklik, uyanıklık, mızıkçılık yaparsan hala askeri seçeneklerim var, ona göre ayağını denk al” mesajı vermek istemiş olabilir mi?
6) Bir önceki ile paralel bir şekilde, “Desteklediğim muhalifleri vurursan ben de Şam’ın askerilerini vurabilirim”.
7) ABD, Moskova’yı anlaşma konusunda test ediyor olabilir mi? “Bakalım ne kadar ciddi? İlk fırsatta masadan kalkacak ve hatta masayı devirecek mi?”
8) ABD ve koalisyonu sahadaki ya da bölgedeki ortakları bilerek veya istemeden yanlış istihbarat vererek yanıltmış olabilirler mi?
9) Buna inanmayı hiç istemiyoruz ve herhalde doğru da değil ama acaba ABD IŞİD’i kullanıyor ve henüz onun “son kullanma tarihinin geçmediğini” düşünüyor ve onu kontrolsüz şekilde zayıflatacak adımları durdurmak/yavaşlatmak için Suriyeli askerleri vurmuş olabilir mi?
10) Nedeni ne olursa olsun bu hatalı saldırı Rusya’ya da hemen veya ileride benzer bir şey yapma “hakkı” vermiş olabilir. “Bu da benim hata yapma hakkım.”
11) Bu saldırıdan ve yukarıdaki maddede belirtilen Rusya’nın hata yapma hakkından sonra Suriyeli muhalifler eski Nusra ile içli dışlı olmaktan kaçınmak için ilave bir neden sahibi olmuş olabilirler.
12) Türkiye açısından bakıldığında bu saldırı benzer bir şeyin Suriye’deki Türk ve Suriyeli müttefik güçlerin başına da gelme ihtimalini hatırlatmalı ve ona göre önlemler almanın önemini düşündürtmelidir. Türkiye güneye indikçe, yakın dövüşe girdikçe ve PKK-YPG ile fiziki olarak daha da yaklaştıkça bu tür hatalar yaşanma ihtimali doğabilir. “Hay Allah, kusura bakmayın yanlışlıkla oldu, ama siz de fazla ileri gitmeyin canım” diye savunulmaya kalkılacak “dost ateşi” hatalarına kurban gitmemek için gerekli teknik önlemler ve siyasi uyarılar yapılmalıdır.