Metin Edirneli Metin Edirneli @edirneli_metin

Not Defteri: 29 Nisan- 5 Mayıs

29 Nisan 2019
Not Defteri: 29 Nisan- 5 Mayıs

30 Nisan 1903: Selanik’te yeni terör eylemleri. Bulgar çeteler, yine Avrupa ülkelerinin dikkatini mücadelelerine çekmek için bu kez Osmanlı Bankası binası ile Alman Bowling Kulübü Lokali’ni havaya uçurdu. Çetelerin terör saldırıları daha sonra sivillere de yöneldi.

30 Nisan 1919: Türkiye’nin kaderini değiştiren atama. Ülkenin pek çok bölgesinin işgal altında olduğu bir dönemde önemli bir gelişme yaşandı. Mustafa Kemal Paşa, Karadeniz’de yaşanan olayları yerinde incelemek ve tedbirler almak üzere Dokuzuncu Ordu Müfettişliğine atandı. Böylece 9 Eylül 1922’de İzmir’de büyük ve şanlı bir zaferle noktalanacak olan Kurtuluş Savaşı’nın ilk adımı da atılmış oldu.

30 Nisan 1998: NATO’dan Sırbistan’a Kosova uyarısı. NATO Konseyi bir Kosova bildirisi yayınlayarak, Yugoslavya Cumhurbaşkanı Slobodan Miloseviç’i Kosova’da uygulanan şiddetin durdurulması konusunda uyardı. Bu ve benzer uyarıları ciddiye almayan Sırp yönetimi, 24 Mart 1999’da başlayan ve 78 gün süren NATO’nun Yugoslavya’ya müdahalesine neden oldu.

1 Mayıs 2001: Makedonya'da şiddet. Arnavut militanların saldırısı sonucu, Makedonya güvenlik güçlerinden sekiz kişi hayatını kaybetti. Bu gelişme üzerine, Bitola yani Manastır kentinde sokaklara dökülen Makedonlar, Arnavutlara ait yaklaşık 40 evi, işyerini ve dükkânı taşlayıp ateşe verdi. Çatışma ve gerilim 16 Kasım 2001'de Makedonya Parlamentosu'nda kabul edilen Ohri Çerçeve Anlaşmasıyla son buldu.

2 Mayıs 1903: Makedonya'da çete savaşları. Makedonya'da Sırp, Ulah ve özellikle de Rum çeteler karşısında zor durumda kalan Bulgar çeteler, atağa kalktı. Durumu lehlerine çevirmek ve büyük ülkelerin bölgeye müdahalesini sağlayabilmek için Selanik Garnizonuna saldırdı. Osmanlı Devleti, Balkanlarda elinde kalan son toprak parçası olan Makedonya topraklarının elinden çıkması sürecindeki son dönemece böylece girmiş oldu.

2 Mayıs 2001: Korkunç itiraf. Bir Sırp dalgıç, 1999 ilkbaharında içinde Kosovalı Arnavutlara ait 50 cesedin bulunduğu bir kamyonu Tuna nehrinden çıkardıklarını açıkladı. Ardından da bu cesetlerin gizlice bir toplu mezara gömüldüğünü belirtti. Bu açıklamaya dayanarak Sırp polisinin başlattığı soruşturma sonunda Kosova savaşında, Sırplarca öldürülen Arnavut sivillerin gömüldüğü birkaç toplu mezar bulundu.

4 Mayıs 1278: Türkçe artık resmi dil. Karamanoğlu Mehmet Bey, “Bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda, meclislerde ve seyranda Türk dilinden başka bir dil kullanmaya” diyerek Türkçeyi, devletin resmi dili olarak ilan etti. Cumhuriyetin ilanından sonra yapılan çalışmalar ve Türk Dil Kurumu'nun da kurulmasıyla Türkçe, dünya dilleri arasındaki saygın yerini de almış oldu.

4 Mayıs 1980: Yugoslavya'da sona doğru. Yugoslavya önderi Yosip Broz Tito vefat etti. Tito’nun yetkileri kolektif federal cumhurbaşkanlığına devredildi. Fakat bu, ülkedeki sorunları çözmedi. Dahası sorunlar ve ayrılıkçı hareketler her geçen gün büyüdü ve içinden çıkılmaz bir hal aldı. En sonunda Slovenya ve Hırvatistan'ın birlikten ayrılmasıyla da Yugoslavya 90'lı yılların başında parçalanmaya başladı.

5 Mayıs 1930: Irkçılığın korkunç yüzü. Milletler Cemiyetine sunulan bir rapora göre Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı’nda 1919-1930 yılları arasında Müslümanların 12.371’i öldürüldü, 22.110’u hapsedi. Yine rapora göre aynı dönemde Müslümanlara ait 6050 ev tahrip edildi, 10.452 ev de soyuldu, vakıflara el konuldu, okulları kapatıldı, yerel yönetimlere katılmalarına sınırlamalar getirildi.

Yorumlar