Metin Edirneli Metin Edirneli @edirneli_metin

Not Defteri: 4-10 Mart

04 Mart 2019
Not Defteri: 4-10 Mart

4 Mart 1878: Rodoplarda direniş… Rodoplarda yaşayan insanlar, Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalanan Ayastefanos yani Yeşilköy antlaşmasıyla yeni kurulan Büyük Bulgaristan’ın sınırları içinde bırakıldıkları için durumu protesto ettiler. Dahası bölgede Bulgar ve Rus egemenliğini tanımayacaklarını bildirdiler. Bazı araştırmacılara göre bu tarih aynı zamanda Rodop Hükümeti Muvakkatesi’nin de kuruluş günüdür.

5 Mart 1905: Türklerin hak ve hukukunu savunan Türkçe ve Bulgarca olarak çıkarılan Efkar-ı Umumiye adlı gazete Bulgaristan’ın başkenti Sofya’da yayınlanmaya başladı.

5 Mart 1946: Soğuk Savaş’ta yeni bir sayfa… İkinci Dünya Savaşı'nda ortaya çıkan ve Sovyetler Birliği ile Doğu Avrupa ülkelerini simgeleyen ''Demirperde'' kavramı ilk kez kullanıldı. İngiltere Başbakanı Winston Churchill tarafından tarih sahnesine çıkarılan kavram, Doğu Avrupa’nın yıkıldığı 1990’lara kadar Sosyalist Bloku yıpratmak amacıyla kullanılan en önemli kavramlardan biri oldu.

6 Mart 1821: Yunan ayrılıkçılardan isyan girişimi. Filiki Eteria’nın başı ve Çar I.Aleksandr’ın yaveri Aleksandros İpsalantis, 3000 kişilik bir kuvvetle isyan girişimi başlattı. Fakat Mora’daki ayrılıkçı Yunan ayaklanmasına destek vermek ve onun başarıya ulaşmasını sağlamak amacıyla Romanya’nın Yaş şehrinde organize edilen ayaklanma başarılı olmadı (amacına ulaşamadı). İpsilanti, bu gelişme üzerine 5 Mart 1822 Boğdan’da yeni bir ayaklanma başlattı. Fakat tüm Balkan halklarını Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklandırmayı amaçlayan bu girişiminde de başarılı olamadı.

6 Mart 1925: Günümüzde Bulgaristan sınırları içinde bulunan Silistre kentinde Türkler, milli kimliklerini, haklarını ve kültürlerini korumak ve geliştirmek amacıyla Tuna adlı gazeteyi çıkarmaya başladı.

7 Mart 2004: Batı Trakya’da ırkçı saldırı… Genel seçimlerin yapıldığı gün İskeçe’ye bağlı tarihî Okçular Camii fanatik Yunanlılar tarafından yakıldı. Saldırı Türklerin sağduyulu ve akılcı yaklaşımı sonucu büyük bir gerilime yol açmadan atlatıldı.

8 Mart 1985: Sofya-Ankara arasında gerilim... Türklere yapılan baskılar ve isim değişikliği nedeniyle Türkiye, Bulgaristan ile tüm sportif faaliyetleri askıya aldı. İki ülke arasındaki ilişkiler ancak 90’lı yılların başından itibaren normale dönmeye başladı. 2000’li yıllardan itibaren ise ilişkiler, hem ekonomik hem siyasi alanda oldukça yüksek seviyeye çıktı.

8 Mart 1994: Atina’dan kışkırtıcı adım… Yunan Meclisi’nin 24 Şubat 1994 kabul ettiği “19 Mayıs Pontus Yunanlılarının Soykırımını Anma Günü” yasası Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yunan Meclisinin bölgedeki iyi komşuluk ilişkilerine zarar veren bu girişiminin devamı 24 Eylül 1998’de geldi. Bu tarihte kabul edilen bir yasayla 14 Eylülün, “Türk Devleti Tarafından Küçük Asya Yunanlılığının Soykırımını Anma Günü” olarak kutlanmasına karar verildi.

10 Mart 1919: Batı Trakya’da varlık mücadelesi... Batı Trakyalı Türkler, General Charpie haklarının korunması için bir ültimatom verdiler. Ültimatom’da Batı Trakya’da nüfusun çoğunluğunu oluşturan Türklerin görüşü alınmadan Batı Trakya’nın geleceği hakkında herhangi bir karar alınmamasını talep ettiler. Ayrıca yine ültimatomda Batı Trakya için özerklik statüsü verilmesini istediler. Fakat Fransa ve İngiltere Türklerin tüm bu haklı taleplerine rağmen Batı Trakya’yı Yunanistan’a verdiler.

10 Mart 1920: İstanbul’da işgal ve sürgün trajedisi... Yunanistan Başbakanı Venizelos'un da katıldığı bir toplantıda, İstanbul'un resmen işgaline ve Kuvay-ı Milliye liderlerinin tutuklanmasına karar verildi. Çok sayıda Kuvay-ı Milliye taraftarı bu karar gereğince tutuklandı ve ardından da Malta’ya sürüldü.

Yorumlar