Metin Edirneli Metin Edirneli @edirneli_metin

Not Defteri: 3-9 Aralık

03 Aralık 2018
Not Defteri: 3-9 Aralık

3 Aralık 1927: Yeni Başlangıç adlı gazete Bulgaristan’ın Kırcaali kentinde yayınlanmaya başladı. Adı gecen yayın organı daha sonra Kızanlık’ta yayınlanmaya başladı.

4 Aralık 1897: Sonuçsuz savaş… Osmanlı devleti ile Yunanistan arasında İstanbul Barış Anlaşması imzalandı. 18 Nisan 1897'de fiilen başlayan ve Yunanistan’ın büyük bir yenilgisiyle noktalanan savaş sonrasında yapılan anlaşma hiç de beklenildiği gibi olmadı. Büyük devletlerin desteklediği Yunanistan karşısında Osmanlı Devleti, barış masasından hemen hemen hiçbir şey almadan kalkmak zorunda kaldı.

5 Aralık 1920: Türk Kurtuluş Savaşı’nda yeni bir süreç... TBMM'de ''Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Grubu'' kuruldu. Böylece mücadele tek bir çatı altında toplandı. Mustafa Kemal Grup Başkanlığı'na seçildi.

5 Aralık 1934: Seçme ve seçilme konusunda büyük devrim... Türk kadınının toplumsal yaşamda hak ettiği yeri almasını isteyen büyük Atatürk’ün yönlendirmesiyle Türk kadını seçme ve seçilme hakkına kavuştu. Böylece Türk kadını, Avrupa’da pek çok ülke kadınından önce haklarına elde etmiş oldu.

6 Aralık 1905: Karadağ’dan demokratik hamle… Karadağ, ülkesindeki Müslümanların varlığını yasayla resmen tanıdı. Bu adımı atan Karadağ, 1912’de Osmanlı Devleti’ne savaş ilan ederek Balkan Harbini başlatacak ve ülkeden pek çok Müslüman’ı sürecektir.

7 Aralık 2005: Suçlular tek tek adaletin eline geçiyor… Eski Yugoslavya Üzerine Uluslararası Ceza Mahkemesinin talebi doğrultusunda Hırvat generali Ante Gotovina, İspanya’da yakalandı. Böylece Hırvatistan, gerçekleştirdiği işbirliği ile Avrupa Birliği üyeliği yolunda ciddi sayılabilecek önemli bir engelden kurtulmuş oldu.

8 Aralık 1911: Libya’da direniş... Mustafa Kemal, Bingazi, Derne Tobruk bölgesinde yerli halkı örgütleyerek, İtalyan kuvvetlerine karşı başarılı direnişlerde bulundu. Diğer subayların da gerçekleştirdiği başarılı direnişler nedeniyle İtalya zor durumda kaldı.

08 Aralık 1919: Heyet-i Temsiliye’den önemli adım... Heyet-i Temsiliye’ye göre asıl amaç memleketi parçalanmaktan kurtarmak ve bağımsızlığını sağlamaktır. Bu amacın gerçekleşmesine engel olan devletler İngiltere ve Fransa’dır. Dolayısıyla yapılması gereken bu iki ülkeden şikayetçi olan Bulgaristan ile işbirliğinin sağlanması ve Bati Trakya’nın bu ülkeye bırakılan kısmında ihtilâl ile Bulgarları atma yoluna başvurulmamasıdır. Alınan bu karar sonuna kadar uygulanır. Dahası Yüzbaşı Fuad Balkan öncülüğünde Bulgar komitacılarla Batı Trakya’da Yunan egemenliğine karşı ortak silahlı mücadele verilir.

8 Aralık 1985: Bulgaristan’da asimilasyona karşı Türk direnişi… İsim değişikliğine ve asimilasyona karşı gelen Türk önderleri Varna’da bir araya gelerek Bulgaristan Türk Milli Kurtuluş Hareketi’nin kurulduğunu kamuoyuna ilan ettiler. Temel politikasını “silahsız mücadele” olan hareketin kuruluş amacı Türklere yönelik asimilasyonun durdurulması, isimlerin geri verilmesi; daha önce sahip olunan siyasi, sosyal ve kültürel hakların iade edilmesidir. Hareket 1990’dan sonra Hak ve Özgünlükler Hareketi adını alacak ve Türkleri iktidara taşıyarak hedeflerini bir ölçüde gerçekleştirecektir. Fakat eğitim ve kültürel haklar konusunda hiçbir ilerleme olmayacaktır.

8 Aralık 1990: Yugoslavya’da sonun başlangıcı... Sırp lider Slobodan Miloşeviç Sırbistan Cumhurbaşkanı olarak seçildi. Böylece Balkanlarda kanlı bir dönem başlamış oldu. Önce Hırvatistan’a saldıran ve çok sayıda insanın ölmesine yol açan Miloşeviç, Bosna’da ise insanlık tarihinin gördüğü en büyük soykırımlarından birinin işlenmesine yardımcı oldu.

9 Aralık 1933: Ankara ve Atina arasında yakınlaşma… Türkiye ve Yunanistan arasında Ankara anlaşması imzalandı. Anlaşma ile 1923’ten beri süren etabli sorununun çözümü için oluşturulan karma komisyonu kaldırıldı. İki ülke arasındaki diyalog ve yumuşama, 9 Şubat 1934 tarihinde Atina'da Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında imzalanan “Balkan Antantı” isimli anlaşmayla en üst seviyeye çıkacaktır.

9 Aralık 1985: Atina’dan olumlu adım... Yunanistan, Bulgaristan'daki baskılar nedeniyle Yunanistan'a kaçan üç Türk ailesinin bu ülkeye iade talebini reddetti. Dahası, Ankara'nın talebi üzerine bu insanların 20 Aralık'ta Türkiye’ye gitmelerine izin verdi.

Yorumlar