Hindistan ve Pakistan arasında kuruldukları tarihten itibaren süren gergin- çatışmalı ilişkiler Afganistan üzerinde de rekabet şeklinde kendini gösteriyor.
Hindistan açısından cari sorun ABD askerinin çekildiği ve sözde Afgan hükümeti ile Taliban arasında görüşmelerin sürdüğü Afganistan'da Pakistan'ın oynadığı rol; Hindistan Pakistan'ın hükümet-Taliban görüşmelerine Taliban lehinde müdahale etmekte olduğundan kaygılanıyor. Hindistan hükümeti nazarında Afganistan'ın "Pakistan vekili" Taliban'in yönetiminde olması, sadece Pakistan-dostu bir Afganistan degil, Hindistan- düşmanı bir Afganistan demek; yani bölgedeki dengelerin Hindistan aleyhine bozulması demek...Hindistan'ın mevcut Afganistan hükümeti ile ilişkileri, özellikle ekonomik anlamda, oldukça iyi ve Hindistan Taliban kontrolündeki olası bir Afgan hükümeti ile iyi ilişkiler kuramayacağını öngörüyor. Zira Taliban kontrolündeki Afganistan hükümeti Hindistan nazarında "Pakistan'ın kuklası" olacaktır.
Geçtiğimiz aylarda Pakistan Dışişleri Bakanı Qureshi'nin Taliban temsilcileri ile görüştüğü yönündeki haberler, Hindistan hükümetinin kaygılarına meşruiyet kazandıran gelişmelerden biri oldu. Pakistan hükümeti ise "Taliban destekçisi" olarak görülmeyi " Afganisran'da barış sağlandığı müddetçe, Afganistan'ı kimin yönettiğinin önemli olmadığı" söylemiyle reddediyor; oysa bölge uzmanı Batılı uzmanların yorumları, bu söylemin gerçeği yansıtmadığı yönünde; Pakistan açısından Afganistan'ı kimin yöneteceği önemli diyorlar ve ekliyorlar; Pakistan'ın istegi Taliban'ın yönettiği Afganistan...
Hindistan hükümeti Afganistan barış sürecinin "Afganların liderliğinde, Afganlar tarafından sahiplenmiş ve Afganların kontrol ettiği" bir süreç olması gerektiğini vurgulayarak, Pakistan'ın bu süreçte yer almaması gerektiğine dikkat çekiyor. Hal böyle olunca Hindistan' ın bu söylemi dogrultusunda Afgan barış görüşmelerine katılmaması beklenir: ancak Pakistan lehine geliştiğini gözlemledikleri sürece seyirci kalmanın bölgesel ve stratejik çıkarları açısından rasyonel olmadıgının farkında Hindistan. Bu nedenle Hindistan hükümeti, geçtiğimiz ay, Katar'ın davetini geri çevirmeyerek Afgan barış görüşmelerine katılmayı kabul etti.
Bu durum Hindistan"ın Taliban ile doğrudan görüşmeye hazır olduğu şeklinde yorumlanıyor; gelecekte Hindistan ve Taliban'ın aynı masaya oturmasının zemini hazırlanıyor gibi...
Böylesine bir durumun Pakistan'ı rahatsız ettiği açık; Pakistan hükümeti Afgan barış görüşmelerini uzaktan izlemeyi bırakıp, bizzat katılmaya hazır görünen Hindistan"ı " barış sürecini sabote etmekle" eleştiriyor.
Peki Hindistan, Taliban ile masaya oturursa şaşırmalı mıyız?
Hindistan dış politikasının temel prensiplerinden biri, dünyanın en büyük demokrasisi olmakla gurur duyan bir devlet olmakla birlikte, ideoloji ve yönetim şekli ihracını kabul etmemektir. Hindistan bir devletin yönetim şeklinin o devlet halkı tarafından belirlenmesi gerektigini düşünerek demokratik olsun olmasın her hükümet ile iyi ilişkiler kurabilir. Bu açıdan Taliban'in demokrasi karşıtı olması, Hindistan'ın olası bir Taliban yönetimindeki Afganistan ile masaya oturmasına, Taliban'ı muhatap almasına engel degildir. Ancak Hindistan dış politikasının "terör ile müzakere birlikte yürümez" prensibi, Taliban'ın Afganistan'da şiddet eylemleri devam ettiği müddetçe Hindistan'ın Taliban ile masaya oturmasını tuhaf kılar.