Geçtiğimiz ay Afganistan Hükümeti Taliban’ı önkoşulsuz müzakere masasına davet etti; Taliban ise bu daveti, muhataplarının Kabil değil ABD olduğunu, ancak ABD ile müzakere masasına oturabileceklerini belirterek, -şimdilik- kabul etmedi.
Afganistan Hükümeti de ABD de, ülkenin yaklaşık yarısını kontrolü altına almış Taliban’ı, daha da gücünü artırmadan müzakere masasına oturtmak istiyor. Ama nasıl?
Yanıt ABD’li General John Nicholson’dan geldi. Nicholson Afgan Hükümeti ve Taliban arasında barış müzakerelerinin başlaması için Taliban’a askeri, diplomatik, sosyal ve dini baskı uygulanacağını açıkladı.
Askeri baskı, Afganistan’da ABD askeri varlığının artırılması ve Afgan güvenlik yapılanmasının desteklenmesi ile sağlanacak. Zaten ABD’nin öngörülebilir gelecekte Afganistan’dan çıkmaya niyeti olmadığı da net.
Diplomatik yöntem, Afganistan’ı değil Pakistan’ı hedef alacak; Afganistan’da barış müzakerelerinin başlaması için Pakistan’dan Taliban üzerindeki etkisini kullanması istenilecek. Zaten ABD ve Afganistan’ın Pakistan’ı terörizme güvenli liman olmakla eleştirdiği malum. Bu açıdan “madem Pakistan’ın Taliban ile bağı var, bu bağ işimize yarasın, Pakistan Taliban’ı masaya oturtsun” deniliyor adeta.
Sosyal baskının ise ülkede demokratik uygulamalar, seçimler aracılığıyla kendiliğinden geleceği varsayılıyor. Zaten Afganistan Devlet Başkanı Ghani de Taliban ile müzakereyi Taliban’ı formal siyasi çevreye yerleştirmek için yapmak istiyor.
Dini baskı için ise, ABD’nin başvuracağı kaynağın Müslüman din adamları olduğu söyleniyor. Yani ABD din adamları aracılığıyla Afganistan’daki cihadın dinsel meşruiyetini ortadan kaldıracak çabalara girişecek.
Bu konuda ilk somut girişim geçtiğimiz aylarda Endonezya’dan gelmişti. Afganistan barış sürecinde aktif rol almak isteyen Endonezya’nın Devlet Başkanı Joko Widodo Pakistan’a gerçekleştirdiği resmi ziyarette Afganistan için din adamlarından kurulu bir komitenin oluşturulmasını önermişti. Afganistan Hükümetinin resmi yanıt vermediği bu teklif uyarınca Endonezya, Pakistan ve Afganistan’dan katılım sağlayacak din adamlarının oluşturacağı komite Afganistan’da barışın sağlanması çabalarına katkı sağlayacak. Endonezya’nın bu önerisinin arkasında ABD’nin olduğunu tahmin edebiliriz herhalde.
Endonezya’nın girişiminin ne zaman hayat bulacağı belli değil şimdilik; ancak ABD’nin Taliban’ı dize getirmek için dini baskı unsuruna ağırlık veren stratejide kararlı olduğu kesin.