Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin yapısının sorunlu olduğu malum; özellikle Güvenlik Konseyinin beş daimi üyesinin veto hakkının, Suriye örneği üzerinde görüldüğü gibi, sorunlara yanıt üretilememesine sebep olması uluslararası toplumun üzerinde kafa yorması gereken en önemli konulardan biri. Güvenlik Konseyinin yapısı hem daimi üyelik statüsü hem de karar alma usulleri açısından kapsamlı bir tartışmayı ve revizyonu gerektiriyor.
Ancak bu yazıda böyle bir tartışmaya girmeksizin, Pakistan’ın Güvenlik Konseyi reformuna karşı tavrı ve bu tavrının nedeninin ne olabileceği konusuna değineceğim. Pakistan’ın Birleşmiş Milletler Temsilcisi Dr. Maleeha Lodhi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde yeni bir daimi üyelik statüsü oluşturulmasına karşı olduklarını, bununla beraber Birleşmiş Milletleri daha demokratik, şeffaf, hesap verebilir ve etkin kılacak önlemleri desteklediklerini açıklamıştır.
Lodhi’nin açıklaması Pakistan hükümetinin Güvenlik Konseyine eklenecek yeni bir daimi üyenin Konseyin temsil kabiliyetini artırmayacak olduğuna yönelik görüşünün ilanı niteliğindedir.
Pakistan ayrıca, Güvenlik Konseyinde reform konusunda itiraz ettiği hususun yanı sıra kendi önerisini de açıklamış ve Konseyin temsil yeteneğinin artırılması için daimi olmayan üyeliklerin sayısının artırılması gerektiğini belirtmiştir.
Dolayısıyla Pakistan hükümetinin Güvenlik Konseyi reform önerisinin, daimi üyelere ve üyeliklere dokunulmaksızın, daimi olmayan üyeliklerin sayısı üzerine odaklandığı görülmektedir. Kısaca Pakistan, Güvenlik Konseyi reformuna karşı değildir; ancak reformun niteliği itiraz sebebidir.
Peki asıl mesele Güvenlik Konseyi’nin daimi üyelikleri ve bu üyelerin veto hakkı iken, Pakistan neden konuyu sadece yeni bir daimi üyelik oluşturulması fikri merkezinde ele almaktadır? Güvenlik Konseyinde yeni bir daimi üyelik oluşturulmasının mevcut sorunları çözmeyeceği, bilakis daha da ağırlaştıracağı malumdur; ancak Pakistan’ın asıl kaygısı oluşturulacak daimi üyeliğin Hindistan’a verilmesi ihtimalidir. Geçtiğimiz Eylül ayı içinde Obama ile görüşen Navaz Şerif, Obama’ya Hindistan’ın Güvenlik Konseyinde daimi üye olmasını kabul etmeyeceklerini, zaten Hindistan’ın Güvenlik Konseyinin Keşmir kararlarına uymayan bir devlet olarak böyle bir üyeliği hal etmemiş olduğunu ifade etmiştir.
Diğer taraftan Hindistan’ın Güvenlik Konseyinde kendisi için bir daimi üyelik oluşturulması konusunda ısrarlı olduğu görülmektedir.
Neticede Hindistan ve Pakistan sorunlarına, küresel boyutu olan taze bir sorun daha eklenmiştir.
http://www.dawn.com/news/1163163/pakistan-will-not-accept-india-as-unsc-permanent-member-nawaz
http://timesofindia.indiatimes.com/india/Pakistan-slams-demand-for-new-permanent-UN-Security-Council-seats-as-hunger-for-power/articleshow/55307488.cms